ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ (16ος-17ος αι.)
Η Μεταρρύθμιση επέδρασε καθοριστικά στην πολιτική και θρησκευτική διαμόρφωση της Νεότερης Ευρώπης.
Η θρησκευτική διαίρεση που προέκυψε στην Ευρώπη του 16ου αιώνα διατηρείται μέχρι τις μέρες μας.
Η Μεταρρύθμιση υπήρξε πολυσύνθετο φαινόμενο χωρίς ενιαίο πρόγραμμα, οργάνωση και ηγεσία.
Εμφανίστηκαν διάφοροι προτεσταντισμοί, με επικρατέστερους το λουθηρανισμό και τον καλβινισμό στις διάφορες εκδοχές του κατά χώρες (Ουγενότοι στη Γαλλία, Αναμορφωτές στις Κάτω Χώρες, Πρεσβυτεριανοί στη Σκοτία, Πουριτανοί στην Αγγλία κ.τ.λ.).
Η εκτεταμένη διαφθορά στους κόλπους της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, η οικονομική εκμετάλλευση των βορρείων χωρών από τους Ιταλούς πάπες και οι πολιτικές φιλοδοξίες των μοναρχών και των ισχυρών τοπικών ηγεμόνων συγκαταλέγονται στις κυριότερες αιτίες εκδήλωσης της Μεταρρύθμισης.
Πατρίδα της Μεταρρύθμισης ήταν η Γερμανία, η οποία υπέφερε περισσότερο από την παπική πολιτική και αντιμετώπιζε εκρηκτικά κοινωνικά προβλήματα. Τη Μεταρρύθμιση του Λούθηρου αγκάλιασε σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της Βόρειας Γερμανίας, αποφασιστική ήταν όμως η υποστήριξη που του πρόσφεραν οι μεγάλοι ευγενείς, υποστήριξη που ο Λούθηρος τους ανταπέδωσε, καταδικάζοντας απερίφραστα τις εξεγέρσεις των κατώτερων στρωμάτων. Ο λουθηρανισμός, που κήρυττε την αξία της πίστης, της επιστροφής στις πηγές του χριστιανισμού και της λιτότητας στη θεία λειτουργία και στις θρησκευτικές εκδηλώσεις, αναγνωρίστηκε ως επίσημη θρησκεία στις Σκανδιναβικές χώρες, διαδόθηκε στη Βόρεια Ελβετία και μετέδωσε το μεταρρυθμιστικό πυρετό σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ωστόσο η Δυτική Ευρώπη επηρεάστηκε κυρίως από τον καλβινισμό, μια πιο ακραία και δογματική εκδοχή του προτεσταντισμού που πρέσβευε την τυφλή υποταγή στο θεϊκό νόμο και στην προκαθορισμένη σωτηρία ορισμένων πιστών και απαιτούσε από τους πιστούς απόλυτη λιτότητα, εγκράτεια και ευλάβεια. Βρήκε μεγάλη απήχηση στα αστικά στρώματα και στους επιχειρηματίες της Ελβετίας, της Γαλλίας, των Κάτω Χωρών, της Αγγλίας και της Σκωτίας.
΄Ενα ιδιότυπο μείγμα προτεσταντικού δόγματος με καθολικό τελετουργικό και επισκοπική διοίκηση αποτέλεσε ο αγγλικανισμός, η επίσημη θρησκεία της Αγγλίας.
Η προτεσταντική Μεταρρύθμιση προκάλεσε ραγδαίες εξελίξεις στην καθολική εκκλησία, η οποία με βάση τις αποφάσεις του Συμβουλίου του Τριδέντου αποσαφήνισε και επιβεβαίωσε το δόγμα της και τις διαφορές της με τους προτεστάντες, εξυγίανε τον κλήρο και αναμόρφωσε τη θεία λειτουργία της προς όφελος των πιστών της.
Η κύρια δύναμη προώθησης της καθολικής Μεταρρύθμισης (Αντιμεταρρύθμιση) ήταν οι ιησουίτες, οι οποίοι ανέπτυξαν πολυσχιδή δράση εντός και εκτός Ευρώπης.
Οι καθολικοί κατάφεραν να αναχαιτίσουν την περαιτέρω εξάπλωση του προτεσταντισμού κατά το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα.
Ηαντιπαράθεση προτεσταντών και καθολικών ήταν ιδιαίτερα σκληρή στις χώρες όπου συμβίωναν τα δ΄υο δόγματα ( Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Βοημία, Κάτω Χώρες, Αγγλία ) και σκόρπισε στην Ευρ΄ωπη ένα κλίμα μισαλλοδοξίας και θρησκευτικού φανατισμού, η οποία εκδηλώθηκε με ιδιαίτερη σκληρότητα και βαρβαρότητα στους θρησκευτικούς πολέμους που διεξήχθηκαν αυτή την περίοδο.-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου