Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΑΚΡΩΝ

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ, φίλες και φίλοι

Χαθήκαμε για λίγες μέρες αφού οι μέρες που πέρασαν ήταν αρκετά απαιτητικές και πιεστικές από πλευράς χρόνου. Επανέρχομαι λοιπόν σήμερα, με ιστορία , μιας και λόγω ακριβώς των ημερων δεν έχω ετοιμάσει κάτι από τη θεματολογία της φιλοσοφίας ή της λογοτεχνίας. Καταφεύγω λοιπόν στα έτοιμα σήμερα και από αύριο ξαναγυρίζουμε, "πρώτα ο Θεός" στην πλήρη θεματολογία.

       Η ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ (1917)

                       Από την εποχή της Γαλλικής επανάστασης και μετά, είχαμε στην Ευρώπη τη Ρωσική επανάσταση, κι αυτή για μια ακόμη φορά δίδαξε στον κόσμο ότι ακόμα και οι πιο ισχυροί εισβολείς μπορούν να αποκρουστούν, αν η τύχη της πατρίδας αφεθεί με εμπιστοσύνη στα χέρια των φτωχών, των προλετάριων και του εργαζόμενου λαού.      

                                                                    (ERIC HOBSBAWM, Η εποχή των άκρων. εκδ. Θεμέλιο)

Η Επανάσταση που ξέσπασε στη Ρωσία τον Οκτώβριο του 1917 σφράγισε την ιστορία της Ευρώπης και του κόσμου κατά τον 20ο αιώνα. Ήταν η πρώτη οργανωμένη αντίδραση στο καπιταλιστικό σύστημα, στις φιλελεύθερες αξίες και στον κοινοβουλευτισμό. Παρά τις τεράστιες δυσκολίες, τις αντιδράσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, τον εμφύλιο πόλεμο και τις ξένες επεμβάσεις, συγκροτήθηκε ένας διαφορετικός πόλος, ένα άλλο σύστημα οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης απ' αυτό που γνώριζε μέχρι τότε η Ευρώπη. Με ιδεολογικό τους όπλο τη μαρξιστική-λενινιστική θεωρία, οι μπολσεβίκοι του Λένιν οραματίστηκαν τη συγκρότηση ενός κράτους "εργατών", μιας κοινωνίας ίσων ευκαιριών για όλους, χωρίς οικονομική ανισότητα και κοινωνικές διακρίσεις, χωρίς ατομική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής και με ένα κράτος κεντρικό ρυθμιστή και συντονιστή της οικονομίας. Η Σοβιετική ΄Ενωση, η διάδοχη ομόσπονδη κρατική οντότητα της τσαρικής Ρωσικής Αυτοκρατορίας μεταβλήθηκε, λόγω του κομμουνιστικού καθεστώτος της, του μεγέθους και του στρατηγικού βάρους της σε "αντίπαλον δέος" για τις κυβερνήσεις και την καθεστηκυία τάξη της υπόλοιπης Ευρώπης. Κατά τη δεκαετία του 1920 όλες οι χώρες ήρθαν αντιμέτωπες με την κομμουνιστική προπαγάνδα στο εσωτερικό τους, καθώς παντού δημιουργήθηκαν κομμουνιστικά κόμματα (συνήθως μετά τη διάσπαση των υπαρχόντων σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων), πειθαρχημένες και εξαιρετικά αποτελεσματικές οργανώσεις, που ελέγχονταν σε μεγάλο βαθμό από τη Μόσχα, την πρωτεύουσα πλέον της παγκόσμιας Επανάστασης. Η αντεπανάσταση, δηλαδή η αντίδραση στην κομμουνιστική Επανάσταση, ήταν σκληρή και άμεση στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Καταστολή επαναστατικών κινημάτων (1918-1919) και απεργιακών κινητοποιήσεων, συλλήψεις, διώξεις και φυλακίσεις συνδικαλιστικών ηγετών και στελεχών κομμουνιστικών κομμάτων, απαγορεύσεις πολιτικής δράσης και διακίνησης ανατρεπτικών ιδεών, υποστήριξη ή ανοχή φασιστικών και ναζιστικών κομμάτων και καθεστώτων αποτέλεσαν γνωρίσματα των πολιτικών συνθηκών και της πολιτικής ατμόσφαιρας στη μεσοπολεμική Ευρώπη, σε μια Ευρώπη του αυταρχισμού, της αγριότητας, της ιδεολογικής πόλωσης και της πολιτικής σκλήρυνσης. Η αστυνόμευση, η βία, ο ολοκληρωτισμός* και οι δικτατορικές μέθοδοι διακυβέρνησης κυριάρχησαν και στην κομμουνιστική Ρωσία, ιδιαίτερα μετά την άνοδο του Στάλιν στην ηγεσία του ΚΚΣΕ και της Σοβιετικής Ένωσης. Τα επιτεύγματα και τα πρωτοποριακά μέτρα στον κοινωνικό τομέα, καθώς και οι αξιοθαύμαστες οικονομικές επιδόσεις της δεκαετίας του 1930 είχαν βαρύ τίμημα. Εκατομμύρια αθώων πολιτών, αντιφρονούντων ή υποθετικών και κατασκευασμένων "εχθρών του λαού, της Επανάστασης και του Στάλιν", διώχθηκαν, καταδικάστηκαν από δίκες-παρωδίες, φυλακίστηκαν και θανατώθηκαν στα κάτεργα της Σιβηρίας. -

* Ο όρος "ολοκληρωτισμός" δηλώνει την κατάργηση της διάκρισης μεταξύ κράτους και κοινωνίας και την εισβολή του κράτους στην ιδιωτική ζωή των πολιτών.

    

ΠΗΓΗ: Γενική Ιστορία της Ευρώπης, Ε.Α.Π.

9